De banaan is eigenlijk een exotische vrucht, maar we kennen ze in Europa zo goed, dat we bijna zouden denken dat ze om de hoek in het wild groeien. Dat doen ze niet, behalve dan bij ons in Thailand. Het klinkt raar als we het zo zeggen, maar bananen groeien in Thailand als kool. Je ziet ze overal tot volle wasdom komen: langs de weg, in tuinen, of als er plaats is, zelfs tussen wat huizen. In Thailand groeien tientallen soorten. Kleine, harde, groene, dikke en zelfs rechte bananen.

Sommige worden vers gegeten, anderen alleen gebruikt om gerechten mee te maken, of ze eindigen in een cake of als chips. Bananen groeien in alle tropische landen, maar de grootste bananencollectie ter wereld hebben ze dan toevallig toch maar mooi in Leuven, in het International Musa Germplasm Transit Centre. Dat wil zeggen: daar bewaren ze levende genetische bronnen (zoals zaden en weefsels) van zo'n 1500 soorten. Een echte banaan vind je daar waarschijnlijk alleen in iemand zijn lunchbox.

CAVENDISH

De banaan die we in Europa het best kennen en waar we als kind al dol op waren is de Cavendish. We kennen 'm allemaal, die gele, een beetje kromme banaan van een centimeter of 15 lang. Deze Cavendish is voor ons het prototype banaan geworden. En dat is niet zo gek, want meer dan 90% van alle voor de verkoop geëxporteerde bananen zijn Cavendish.

In Thailand en andere tropische landen waar de bananen gewoon van nature groeien, vind je veel meer soorten. De meest voorkomende banaan in Thailand is de Naam Waa. Die is korter dan de Cavendish, wat doffer van schil, veel groener ook, en meestal een stuk dikker. Ze worden vaak gebakken, maar ook wel vers uit het handje gegeten.

Als ze worden gebakken worden ze eerst in de lengte in plakken gesneden, daarna door zoete boter (vaak gemengd met kokosmelk) gehaald en dan op hoge temperatuur gefrituurd. Er zijn kruispunten in Bangkok waar het in de spits zo druk is dat verkopers met gebakken banaan langs de wachtende automobilisten wandelen.

BOOM OF PLANT?

Trouwens, banaan is een plant, geen boom. Dat is verwarrend, want er zijn bananenplanten die wel 8 tot 12 meter kunnen worden. Waarom is het dan toch een plant? Een boom heeft een stam, maar die heeft de bananenplant niet, ook al lijkt het wel zo. Het zijn bladstelen die zich om elkaar heen wikkelen. Een schijnstam, heet dat. Toch zijn bananenplanten soms flinke jongens, want sommige soorten dragen tot wel 20 trossen, die ieder dan weer 30 tot 50 kilo kunnen wegen. Er kunnen dus op hetzelfde moment wel 400 bananen aan een plant groeien.

De bananenplant heeft een bloem, die ook gegeten kan worden. Het is een flinke paarse knop die in Thailand vaak voor salades wordt gebruikt en een beetje bitter smaakt. Er zijn veel mogelijkheden, maar je ziet ze vaak met garnalen, varkensvlees, tomaat, wortel, sjalotten, pinda's en rode currypasta. En ook de flinke bladeren van de plant krijgen een nieuwe bestemming, vaak worden ze gebruikt om kleine snacks of rijst in te stomen.

GEZOND!

In Thailand zie je ook veel banaan op de grill. Ze zijn dan in plakjes gesneden en aan een spies geregen. Zo worden ze rustig verwarmd tot ze een beetje een kleur hebben gekregen. Ze worden gegeten met een zoete saus van kokosmelk, palmsuiker en olie. Op veel eilanden komen aan het eind van de middag de verkopers van pannenkoekjes tevoorschijn. In Thailand noemen ze pannenkoekjes roti, ze zijn lekker met banaan en chocopasta.

Tot slot: bananen zijn hartstikke gezond. Ze bevatten veel kalium (goed voor je hart), vitamines B6 en A, en magnesium (goed voor je bloedvaten en je botten). Ook zitten er veel vezels in (zodat je je 'vol' voelt en je bloedsuikerspiegel in balans blijft). En: die vrolijk gekleurde vrucht bevat ook nog eens tryptofaan, dat wordt door je lichaam omgezet in serotonine, en daar ga je je goed van voelen.