4 VEELGESTELDE VRAGEN OVER RIJST
Het is met rijst als met mensen. Er zijn er geen twee hetzelfde. Nou ja, dat is een beetje overdreven natuurlijk, maar er zijn meer dan 40 duizend verschillende soorten rijst. Ze verschillen in dikte, smaak, geur, kleur, graanlengte, de manier waarop ze groeien en waar ze groeien. En dan maakt het ook nog uit hoe ze je worden voorgeschoteld. Als bruine of witte rijst, bijvoorbeeld.
WANNEER WORDT ZILVERVLIERIJST WITTE RIJST?
Dat zit zo. Als de rijst is geoogst, halen de boeren de rijstkorrels uit de plantjes (dit heet dorsen). De oneetbare huls, het kaf, wordt verwijderd. Dan heb je zilvervliesrijst (bruine rijst). Als ook het vezelrijke vlies (zemel) dat om de rijst zit wordt weggehaald heb je witte rijst.
Zilvervliesrijst is gezond omdat het een volkoren product is, maar met gewone witte rijst is niks mis. Er zitten koolhydraten in, maar nagenoeg zonder vetten, suikers en zout. En ze bevatten veel goede mineralen (kalium en fosfor), vitamines (B) en ook nog redelijk wat eiwitten.
WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN JASMIJNRIJST EN PANDANRIJST?
In Thailand (en de omliggende landen) wordt vooral jasmijnrijst verbouwd. Dat is niet zo raar, jasmijnrijst komt oorspronkelijk uit Thailand. De rijst heeft een lange korrel, een mooie witte kleur en een beetje een zoete geur. Het wordt in Thailand witte jasmijnrijst genoemd omdat de witte kleur aan de bloem doet denken.
Jasmijnrijst wordt in sommige landen ook pandanrijst genoemd. Pandan is een palm met bladeren die een nootachtige geur hebben. Deze geur komt terug in jasmijnrijst, vandaar dat jasmijnrijst dus ook weleens pandanrijst wordt genoemd. Maar eigenlijk bestaat pandanrijst dus niet.
Jasmijnrijst koken is hartstikke gemakkelijk. Spoel eerst de rijst af met koud water totdat het water niet meer troebel is. Breng een pan met de rijst plus anderhalf keer zoveel water aan de kook. Als de rijst kookt het vuur laag zetten. Na 10 minuten kijk je of de rijst gaar is. Zo ja, laat de rijst nog even stomen met de deksel op de pan. Hoe beter je de hoeveelheid rijst en water op elkaar af weet te stemmen, des te droger je korrel wordt.
WAT IS BASMATIRIJST?
Basmatirijst komt vooral uit de valleien van de Himalaya. De rijst heeft een zacht grasachtig aroma (vasmati betekent geurig in het Sanskriet). De geur is dus anders dan die van jasmijnrijst en de smaak is intenser. De korrels van de basmati zijn langer en droger. Droger omdat basmatirijst eerst een tijdje wordt gerijpt, het geeft de korrel meer geur en een beetje donkere kleur.
Basmatirijst kook je bijna op dezelfde manier als jasmijnrijst. Alleen haal je de pan al na 8 minuten van het vuur en laat je deze nog 15 minuten stomen met het deksel erop.
EN WAT IS DAN KLEEFRIJST?
Kleefrijst koken vergt meer werk. De rijst moet eerst minimaal 3 uur weken in veel water (zodat de rijst ruimschoots onder het wateroppervlak ligt). Daarna wordt de rijst gestoomd, bijvoorbeeld met een stoompan. De rijst zwelt dan langzaam op en wordt mooi zacht. Tijdens het koken moet de hoeveelheid water goed in de gaten worden gehouden. Er moet genoeg zijn om te blijven stomen. Na het stomen moet de rijst even rustig afkoelen, zodat deze niet te plakkerig wordt. Je kunt de rijst ook koken, maar doe dan dat met veel minder water als bij droge rijst.